Bir adam yol gedir bizdən qabaqda
Hərdən üz çevirib taleyə, baxta,
Çıxdığı səfərdən qorxub qaçan var.
Bir adam yol gedir bizdən qabaqda,
Yaxşı ki, dünyaya cığır açan var.
Bizi səsləyirdi verdiyi vaxtda,
Biz hələ dünyaya gələnə kimi.
Bir adam yol gedir bizdən qabaqda,
Anadan olandan ölənə kimi.
İnanma, qəm qəmə yovuşar çətin,
Düzlüyün eləsi, beləsi yoxdu.
Kərəm sevgisinə qovuşar çətin,
Kimin ki, qarşıda Lələsi yoxdu.
Talanar sevdalar, bulanar sular
Yağanda hicranın kəpənək qarı.
Ürəklər qırılar, yollar ayrılar,
Olmasa qabaqda bir İpək qarı.
Yaz da Yer üzünə boşuna gəlmir,
Boşuna sovuşmur ağır xatalar.
Qabaqda gedənin xoşuna gəlmir
Qabağa düşəndə harın atalar.
Gedir qədəmindən nur yağa-yağa,
Yolları ölümdü-itimdi, bilmir.
Qəlbinə yatanı çəkir qabağa,
Arxalı, arxasız, yetimdi, bilmir.
Yolundan döndərməz duman da, çən də,
Kiminsə sözünü deməyə gedir.
Yerin bu üzündən duyuq düşəndə
Yerin o üzünə köməyə gedir.
Kələfin ucunu axtar özündə,
Hazır ol qəfildən gələn qəmə də.
Ağ atlı oğlan var bu yer üzündə,
Çıxar qabağına hər məhkəmədə.
Nədir anaların dilində muraz,
Görən gələcəyi gözündən öncə?..
Maşın işığına bənzəyir bir az
İnsanın əməli özündən öncə.
Bir nurlu sahil var hələ sabahda
Qaranlıq sulara yol açar avar.
Bir adam yol gedir bizdən qabaqda,
Amma bir adam da bizdən sonra var!
Hələ yaşamağa dəyər bir az da
Meşә çığırları dönüb bir çaya,
Torpaq yağışlardan bәhrәlәnibdir,
Necә gözәl olub tәbiәt, Allah-
Quru kötüklәr dә pöhrәlәnibdir!
Gәzmәk istәyirәm dünyanı yazda
Hardasa, hardasa mәni duyan var,
Hәlә yaşamağa dәyәr bir az da.
Tәkliyi keçmişә ötürmәliydim,
Ömrümә bir yoldaş götürmәliydim.
Bacım arzudaydı,
anam murazda
Hardasa, hardasa mәni sevәn var,
Hәlә yaşamağa dәyәr bir az da.
Yollar eniş-yoxuş,
bәlәn-bәlәndi.
Yollar
min ildir ki, gedib gәlәndi.
Tәzәydi,
köhnәydi,
nәydi, bilmәdim,
Talada çığırlar qafiyәlәndi…
Dünәn Bethovini çaldılar sazda,
Hardasa, hardasa bizi duyan var,
Mәnim bir gecikmiş mәhәbbәtim var,
Dönüb nağıllaşan hәqiqәtim var.
Sәni sәslәyirәm, ay ev yiyәsi,
Sәsimә sәs versin o tayda kim var.
Dodaglarda donan bir busә kimi
Harda görünüb ki, sönә arzular.
Qıvrıla-qıvrıla bir gürzә kimi
Әsrin ovsununa yatıb Araz da.
Dünyanın işini nә bilmәk olar
Hәlә yaşamağa dәyәr bir az da,
Hәlә yaşamağa dәyәr bir az da.
Təzədən mən sənə qayıdacağam
Düşüb aralığa həftələr, aylar,
Qalmısan ömrümün ötən ilində.
Bir həsrət sinəmdən səni haraylar,
Məhəbbət, sədaqət, sevgi dilində.
Bir eşqin uğursuz qədəmi kimi
Demə, aramızı soyudacağam.
Limana qayıdan bir gəmi kimi-
Təzədən mən sənə qayıdacağam.
Şöhrətdən gözümə gur işıq düşüb,
Elə bilmişəm ki, yenilməz dağam.
Bircə xəyalına gətir sən məni,
Fikrim də, yolum da dolaşıq düşüb, –
Həmişə narahat edirsən məni.
Kimi oyatmamış de, həsrət, kimi –
Anadan olduğum doğma kənd kimi,
Təzədən mən sənə qayıdacağam.
Yolundan, qəlbindən, yadından çıxıb,
Haçansa mən səndən buxarlanmışam.
Eşqin alovundan, odundan çıxıb,
Dolan bulud kimi qübarlanmışam.
Bir çılğın şimşəyə bəndəm ki, yağam, –
Quraqlıqda yağan yağışlar kimi,
Nifrəti soyumuş baxışlar kimi,
Təzədən mən sənə qayıdacağam.
Demə ki, ay aydan, il ildən keçib;
Hicranın görüşlə bağrını yarıb,
Döyüb könülləri, ünvan axtarıb,
Neçə gözdən keçib, könüldən keçib,
Hələ xoş duyğular oyadacağam.
Duyub gileyini, duyub ərkini,
Ünvanı səhv düşən bir məktub kimi
Təzədən mən sənə qayıdacağam.
Surətin – gözümdən çəkilən yuxu,
Bulud kirpiklərin yağışla dolu.
Mənim bu gecikmiş peşimanlığım
Həyat yollarımda bələdçim olub.
Bu yeni fərəhlə, fikirlə, hisslə
Elə bilirəm ki, körpə uşağam.
Ayların, illərin uzaqlığından
Sinəmə saldığın cığırla, izlə
Təzədən mən sənə qayıdacağam.
Təzədən mən sənə qayıdacağam!
Ağacdələn, döy qapımı
Yol azmısan bu payızın çәnindә
Ağacdәlәn, ağlın azıb sәnin dә,
Dәn gәzirsәn saçlarımın dәnindә
Atamoğlu, az qapımı döy görüm.
Bu cığırı bu qara kim bürüyüb?
Burda kimin yanan qәlbi kiriyib?
Hәyәtini qara yellәr kürüyüb
Başımıza nәlәr gәlir qoy görüm.
Haçanacan gözlәmәyә gәlmisәn?
Yoxsa mәnә söz demәyә gәlmisәn?
Ya borcunu istәmәyә gәlmisәn?-
Öz dilindә ünvanımı söy görüm.
Mәn dünyaya ata, ana borcuyam,
Ünvanım var, bu ünvana borcluyam.
Bir canım var, bircә cana borcluyam,
Özgә nәyә, taraq-taraq say görüm.
Bulaq kimi batan bәxti açılmaz,
Hәr iğidin atam, bәxti açılmaz…
Hәlә yatır, yatan bәxtim açılmaz,
Yatmışların yuxusuna qıy görüm.
Eldәn ayrı ömür olmaz, gün olmaz,
Eli sevәn ürәklәrdә kin olmaz.
Nәdәn Araz arzularım çin olmaz
Haçanacan yuxularda çay görüm?
Avand işim nәhsә düşüb deyәsәn,
Vaxt mәnimlә bәhsә düşüb deyәsәn.
Qulaqlarım sәsә düşüb deyәsәn,
Şimşәk çaxsın, guruldasın göy görüm.
Yavaş-yavaş çürümәdә taxda, bax.
O taxtada ovxam olan vaxda bax.
İnad olub nә döyürsәn baxda-baxt,-
Açılmayan düyünlәri duy görüm.
Elә yanır döyüşlәrin yanğısı
Nә tәsәlli söndürәcәk, nә dә su.
Mәnim qapım Yer üzünün qapısı
Ağacdәlәn, döy qapımı, döy görüm,
Başımıza nәlәr gәlir goy görüm..
Səndə kitabım var, üstümdə şəklim
Axşamlar canını sıxanda təklik,
Xışıltı salanda xəfif varaqlar…
Səndə kitabım var, üstündə şəklim,
Gah sən ağlayarsan, gah şəklim ağlar…
Xəyalın yadından çıxan misrada,
Kitab həsrət qalar kitab rəfinə…
Oxuyub bağrına basarsan, ya da
Atarsan yatağın bir tərəfinə…
Nigaran ürəyin durmaz yerində,
Qatıb-qarışdırar ərki, naz ilə:
Sənə yazılmayan şeirlərim də
Sən elə istərsən sənə yazıla.
Bu dərdi nə çəkər ürəkdən özgə,
İçində başlayan hava küləkli.
Gözünün yaşını tökməkdən özgə
Əlindən nə gələr bir quru şəklin.
Dəyişik düşdümü baharla payız,
Çiçəkli bağlarmı meyvəli bağlar?
Yerimi verməz ki bir parça kağız
Gah sən ağlayarsan, gah şəklim ağlar…
Yanılar yalana ümid bağlayan…
Bu da bir atalar sözüdü yoxsa.
Bilməz ki, güzgüyə baxıb ağlayan,
Yaş tökən güzgüdü, gözüdü yoxsa.
Ümidi kəsilən ömür hədərmiş
Verdin ürəyini o hədərə sən.
Kədər!
Səndən mənə qalan kədərmiş
Məni qısqanarsan o kədərə sən…
İndi nə deyirsən, tərsa diləklim
Başqa söz deyərdin sən ayrı vaxtlar.
Səndə kitabım var, üstündə şəklim,
Gah sən ağlayarsan, gah şəklim ağlar…
Unutduğun yerdəyəm
-Bahar, hardan gәlirsәn?
-Haqqı bulduğum yerdәn.
-Yaz, hayandan gәlirsәn?
-Yaşa dolduğum yerdәn.
-Güz, hayandan gelirsәn?
-Xәzan olduğum yerdәn.
-Qış, hayandan gәlirsәn?
-Unudulduğum yerdәn.
Ötәn ömrün yasında,
Quzey yaxasında mәn.
Gün bulud arxasında
Gurbәt arxasında mәn.
Varmı vәrәn bir soraq
Nerdәyәm mәn, nerdәyәm?
Yaddaşına yaxşı bax,
Unutduğun yerdәyәm.
Bir ildir
Ay şair Әlәddin şair dostunun
Açılmır qabağı-qaşı bir ildir.
Olub mәhәbbәtdәn illәr xәstәsi,
Ayılmır sevdadan başı bir ildir.
Yarın soyuqluğu yara dağ olar.
Ürәk istәmәsә unutmaq olar.
Bilmirәm nә qәdәr yas tutmaq olar,
Qurumur gözümün yaşı bir ildir.
O atdı özünü varın qoynuna,
Bahar günlәrindәn qarın qoynuna.
Mәn hәsrәt çәkirim yarın qoynuna,
Orda lәzәt çәkir naşı bir ildir.
Yenә dost әlinә qalıbdır çara,
Loğman ol, dәrdimә bir dәrman ara.
Dönüb könül mülküm xarabazara
Göyәrmir torpağı, daşı bir ildir.
Ay Mәmmәd, haqlıyar sәni subaylıq,
İslanar, quruyar verdiyi yaylıq.
Onun körpәsinin yaşı üç aylıq,
Mәnim hәsrәtimin yaşı bir ildir.
Gözəldir
Gözlәrin çağlayan sevgi dәnizi
Görәnin açılar bәti-bәnizi.
Qalxız kipriyini gülsün dan üzü
Ağ qara üstündәn halә gözәldir.
Sәhәrin şehindә gәz ayaqyalın,
Meh әssin çiyninә sürüşsün şalın.
Ayrı lәzәti var yaşılla alın,-
Zәmilәr içindә lalә gözәldir.
Çәkmәzsәn qәhrini varın, yoxun sәn.
Şirin bir nәğmәsәn әgәr oxunsan.
Dönüb qızıl olar daşa toxunsan,-
Sәni sayә salan tale gözәldir.
Hәsrәt dәnizinin adası mәnәm.
Sәn eşqin özüsәn, sәdası mәnәm.
Qara gözlәrinin qadası mәnә,-
Gözәldәn gәlәcәk bәla gözәldir.
Yar ol dәrd bilәnә, yar olanda da,
Yoluna göz diksin yorulanda da.
Elәsinә vurul vurulanda da,-
Desinlәr, ay Mәmmәd әla gözәldir.
Tural Adışirinin təqdimatında
